Het is positief voor het milieu als wij met z’n allen minder of geen vlees eten en het vaker vervangen door vleesvervangers. Dierlijke producten belasten het milieu namelijk enorm. Vlees doet dat het sterkst. Daarnaast zijn en nog talloze voordelen voor een vleesvrij eetpatroon.
Jaarlijks worden er alleen in Nederland al 600 miljoen vleeskuikens geslacht, 18 miljoen overige kippen, 16 miljoen varkens, 1,5 miljoen kalveren en een half miljoen runderen. Dit is bizar, toch?
Een ding wat zeker is, is dat deze dieren lijden. Naast dat dierlijke producten het milieu belasten, brengen de bomvolle stallen ook gezondheidsrisico’s met zich mee. Voor de dieren, maar ook voor ons mensen. Een stukje vlees dus laten staan en kiezen voor vleesvervangers is alleen daarom al een goede keuze.
Inhoud
Vleesvervangers in supermarkten
Waar vegetariërs het vroeger nog met een blok tofu moesten doen, hebben de schappen in supermarkten tegenwoordig ruimte gemaakt voor veel verschillende vleesvervangers. Het is nu zelfs moeilijk om een keuze te maken tussen al die verschillende opties.
Vleesloos boodschappen doen
Albert Heijn en Jumbo zijn de supermarkten met het grootste aanbod vleesvervangers. Logisch, want deze twee zijn de grootste supermarktketens in Nederland. Met een ruim assortiment aan vleesvervangende producten, is er voor ieder wat wils te vinden.
Huismerk vleesvervangers
De grote Albert Heijn en Jumbo hebben (vanzelfsprekend) eigen huismerk vleesvervangers. Van vegan kruimgehakt tot vegetarische kipstukjes tot vegan bieten burgers. Maar ook Plus gaat mee! Daar verschijnen ook de eerste huismerk vleesvervangers.
Kleinere supermarkten blijven niet achter
Ook de (in verhouding) kleinere supermarkten, als Lidl, Nettorama, Jan Linders en Aldi hebben vleesvervangende producten in hun assortiment. Zo vind je (bijna) overal de producten van Vivera in schappen.
Vleesvervangers merken
Naast de huismerk vleesvervangers zijn er veel verschillende vleesvervangers merken die jou een goede niet-vlees optie bieden en vaak gewoon bij de supermarkt te koop zijn. Merken met vleesvervangers op een rijtje:
- Beyond Meat
- The Blue Butcher
- Boon
- De Vegetarische Slager
- Garden Gourmet
- Gold & Green
- Naturli
- Quorn
- Rootzz of Nature
- The Dutch Weedburger
- Valess
- Vivera
Hebben mensen vlees nodig?
Je hoort het vast wel eens voorbij komen: ”…maar mensen hebben vlees toch nodig?”. Dit is niet waar. In wezen zijn mensen herbivoor (planteneter). We lijken namelijk het meest op andere planteneters. Maar is dit wel echt zo? We hebben niet meerdere magen en herkauwen ons eten niet. Ook verschillen we drastisch van carnivoren (vleeseters) en echte alles-eters (omnivoren).
Zijn mensen vleeseters?
Kijk bijvoorbeeld alleen al eens naar je gebit. Die lijkt bij lange na niet op het gebit van een leeuw, een echte carnivoor die alleen vlees eet. Lijken onze tanden dan op het gebit van een bruine beer, een omnivoor die vlees en planten eet? Nee, ook niet.
Hoewel de voortanden van een paard, een herbivoor, nog best met ons gebit te vergelijken zijn, groeien paardentanden hun hele leven door, net als bij knaagdieren. Bij mensen is dit uiteraard niet het geval en dus zijn we ook geen knaagdieren. Maar wat zijn we dan wel?
We lijken ontzettend veel op de chimpansee, een ware frugivoor (fruiteter). Als je naar het gebit kijkt, komt het dicht in de buurt.
Zijn we dan een frugivoor? Een frugivoor eet voornamelijk fruit. Daarnaast ook groenten, noten, knollen, peulvruchten en met hoge uitzondering wat dierlijke eiwitten. Deze dierlijke eiwitten zijn dus niet essentieel.
Kan je zonder vlees?
Wat wij mensen precies zijn, laten we in het midden. Je vraagt je nu misschien af: kan je zonder vlees? Een ding wat in ieder geval wel zeker is: vlees hebben we niet nodig. Ja, je kan dus zonder vlees. Let er dan echter wel op dat je voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en B12 binnenkrijgt via ander voedsel of vitaminetabletten.
Wat zijn vleesvervangers?
Vleesvervangers zijn producten die net als vlees veel eiwit, ijzer en vitamine B1 en/of B12 bevatten. Ze zijn bedoeld om de functie van vlees in een maaltijd te vervangen. Dit kan ’s avonds het stukje vlees zijn op je bord, de vleeswaren tussen je boterham of het gehaktballetje dat je eet als snack.
Welke vleesvervangers zijn er allemaal?
- Tofu
- Tempeh
- Jackfruit
- Noten
- Pitten
- Zaden
- Peulvruchten
Vegetarische vleesvervangers
Er bestaan talloze vegetarische vleesvervangers. Van simpele eieren, kaas en zuivel voor op brood tot de hippe vleesvervangers uit de supermarkt waarmee jij tijdens je diner dat stukje vlees echt niet mist. De meeste varianten hiervan kennen we dus al. Plantaardige of vegan vleesvervangers zijn nog iets minder bekend, maar worden steeds populairder. Check hier de beste vegetarische kookboeken.
Vegan vleesvervangers
Vegan of plantaardige vleesvervangers worden door steeds meer mensen gekocht en gegeten. Deze producten bevatten helemaal geen dierlijke producten, waar vegetarische producten dat nog wel doen. Denk hierbij aan ei of lactose, afkomstig van of uit dieren, dat verwerkt is in producten. Vegan vleesvervangers bevatten dat dus helemaal niet.
Tofu en tempeh
Tofu en tempeh zijn bekende vegan vleesvervangers gemaakt van sojabonen. Sojabonen zijn peulvruchten en zijn goede vleesvervangers met voldoende ijzer en vitamine B1, maar ze bevatten niet voldoende vitamine B12.
Jackfruit
Jackfruit is qua voedingsstoffen een minder goede vleesvervanger. Er zit namelijk veel minder ijzer en eiwit in dan in vlees. Ook ontbreekt vitamine B12. Het grote voordeel van jackfruit is dat het veel weg heeft van de structuur van vlees. Of jackfruit heel duurzaam is, is nog maar de vraag. De vrucht moet namelijk van heel ver komen en legt daardoor veel kilometers af voor het op je bord ligt. Daarnaast is een groot deel van de vrucht niet eetbaar en moet er veel worden weggegooid.
Noten, pitten en zaden
Wist je dat noten, pitten en zaden prima vleesvervangers zijn? Maar omdat je waarschijnlijk niet vrolijk wordt van een hoopje noten op je bord, kan je ze beter als extraatje bij een maaltijd serveren.
Noten leveren niet alleen ijzer, maar ook vitamine B1. Veel gegeten noten zijn amandelen cashewnoten, hazelnoten, macadamianoten, paranoten, pecannoten, pistachenoten en walnoten. Waar zijn de pinda’s, denk je misschien? Pinda’s zijn stiekem geen noten, maar peulvruchten. Amandelen zijn officieel fruit, maar doordat ze zo op noten lijken, nemen we ze mee onder de noemer. Kies bij noten het liefst voor de ongezouten optie.
Pitten als pompoenpitten, zonnebloempitten en pijnboompitten zijn een lekkere en voedzame toevoeging aan gerechten (en dus niet per se echte vleesvervangers). Strooi ze over je salade of maak je (plantaardige) yoghurt of smoothiebowl er mee af.
Zaden zijn een goede bron van vezels. Daarnaast bevatten ze veel gezonde onverzadigde vetzuren en belangrijke antioxidanten, mineralen en vitaminen. Veel voordelen dus! Net als pitten, kan je ze makkelijk toevoegen aan allerlei maaltijden. Voorbeelden van populaire zaden zijn: chiazaad, hennepzaad, lijnzaad, maanzaad en sesamzaad. Net als pitten zijn zaden dus niet hele vleesvervangers in je maaltijd, maar zijn ze wel een goede toevoeging!
Peulvruchten
Peulvruchten bevatten net als vlees ijzer, eiwit en de B-vitamines. Ze zijn daarom goede vleesvervangers. Bekende voorbeelden van peulvruchten zijn bruine bonen, edamamebonen, kapucijners, kikkererwten, kidneybonen, linzen, sojabonen witte bonen. Officieel zijn doperwten, snijbonen en peultjes ook peulvruchten, maar we tellen ze mee als groente vanwege de gezondheidsvoordelen.
Voordelen vegetarisch eten
Vegetarisch eten heeft (naast dat het goed is voor het milieu) een hoop voordelen. Een aantal van die voordelen lees je hieronder.
Voordeel #1 Snel een maaltijd op tafel
In tegenstelling tot vlees, hoeven vleesvervangers niet uren te garen of lang gebakken en gebraden te worden. Je zet met deze handige vervangers dus makkelijk en snel een heerlijke maaltijd op tafel.
Voordeel #2: Minder dierenleed met vleesvervangers
Waarschijnlijk denk je er liever niet over na, maar tussen het leven van een dier en jouw bord zit de slacht. Naast deze gruwelijke gebeurtenis is het leven van de dieren ook niet altijd rozengeur en maneschijn. Het geldt natuurlijk niet voor elk stukje vlees, maar vaak hebben de dieren een ellendig en kort leven.
Voordeel #3: Meer voedsel
Voor één kilo rund is 25 kilo voer nodig! De hoeveelheid voeding die dieren nodig hebben zodat een persoon vlees kan eten, is genoeg om maar liefst twintig vegetariërs te voeden.
Voordeel #4: Kleinere kans op ziektes
Plantaardige voeding bevat weinig verzadigde vetten en amper cholesterol. Door meer plantaardig te eten, verklein je dus de kans op onder andere diabetes, hart- en vaatziektes en kanker. Daarnaast bevat vlees veel hormonen, waardoor jouw hormoonhuishouding flink verstoord kan raken.
Nadelen vegetarisch eten
Naast alle voordelen zijn er ook een aantal nadelen aan vegetarisch/vegan eten. Het eerste nadeel is heel praktisch. Er is simpelweg minder vegetarisch aanbod in restaurants dan opties met vlees of vis. Vleesvervangers in maaltijden zijn nog lang niet overal zo ‘normaal’. Daarnaast zou het ook lastig kunnen zijn om bij andere mensen te eten. Misschien vinden sommige van jouw vrienden of familie het lastig om een vegetarische maaltijd op tafel te zetten. Dit kan best vervelend zijn.
Als je vegetarisch of vegan eet, loop je meer risico op tekorten aan eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12. Hiervoor zou je, in overleg met je huisarts of een diëtist, aanvullende vitaminetabletten kunnen slikken.
Al met al zijn vleesvervangers fantastische producten om toch aan je voedingsstoffen en vitaminen te komen als je geen vlees eet. Ben jij al overtuigd van de kracht van vleesvervangers? Laat het ons weten via onze Instagram!